Moduł: Życie w ekosystemach

Ziemia to wyjątkowe miejsce, jest bowiem jedyną znaną nam planetą, na której może rozwijać się życie. Uczniowie codziennie mają okazję obserwować lokalny ekosystem i różnorodną grupę organizmów w nim żyjących. W ramach modułu ŻYCIE W EKOSYSTEMACH dowiadują się, w jaki sposób jesteśmy zależni  od innych organizmów w ekosystemie, ze względu na nasze zapotrzebowanie na żywność, schronienie i niezbędny do oddychania tlen.

W pięciu seriach, zaproponowanych w module, działań badawczych uczniowie zapoznają się z cyklem życia, dziedziczonymi i nabytymi cechami, adaptacjami i informacjami zawartymi w skamielinach. Dowiadują się również, w jaki sposób  wszystkie te elementy wpływają na różnorodność życia na Ziemi.

Uczniowie poznają te zagadnienia poprzez badanie, dyskusję i aktywne rozwiązywanie problemów. Dokonują obserwacji i przewidywań, analizują i zapisują dane, opracowują twierdzenia poparte dowodami i wnioskowaniem oraz oceniają związane z ekosystemami problemy i ich rozwiązania. Finalnie uczniowie zapoznają się z procesem projektowania technicznego. Pracując w grupach, analizują  problemy środowiska i sugerują ich możliwe rozwiązania. Następnie wspólnie oceniają zaproponowane koncepcje, określając czy pomagają one rozwiązać problem, czy też szkodzą ekosystemowi, wywołując negatywne zmiany w jego obrębie. Uczniowie dowiaduję się czym jest zdrowy ekosystem.

• Sposoby poznawania przyrody (pojęcia: eksperymentu, doświadczenia i obserwacji; stosowanie różnych przyrządów; wykorzystanie zmysłów do prowadzenia obserwacji; zasady zachowania bezpieczeństwa)

• Ja i moje ciało (znajomość podstawowych funkcji układów budujących organizm człowieka: układu kostnego, oddechowego, pokarmowego, krwionośnego, rozrodczego, nerwowego )

• Środowisko przyrodnicze najbliższej okolicy (składniki przyrody ożywionej i nieożywionej; warstwy lasu, gatunki roślin i zwierząt w nich żyjących; warunki abiotyczne w nich panujące; zasady właściwego zachowania się w lesie; sposoby odżywiania organizmów samożywnych i cudzożywnych; warunki życia i przystosowanie organizmów do życia na lądzie i w wodzie; rozpoznawanie organizmów występujących w najbliższej okolicy;

• Środowisko antropogeniczne i krajobraz najbliższej okolicy szkoły (składniki i funkcje środowiska antropogenicznego; zależności miedzy środowiskiem antropogenicznym i przyrodniczym; wpływ zmian zagospodarowania terenu na krajobraz)

• Organizacja i chemizm życia (hierarchiczna organizacja budowy organizmów ; fotosynteza- substraty, produkty i warunki przebiegu procesu; wpływ wybranych czynników na intensywność procesu fotosyntezy; czynności życiowe organizmów)

• Różnorodność życia:

1. różnorodność i jedność roślin (rośliny okrytonasienne- formy morfologiczne, budowa organów: łodyga, korzeń, kwiat, liście, ich funkcje i modyfikacje; budowa owoców i ich znaczenie w procesie rozprzestrzeniania się roślin ; doświadczenia pokazujące wpływ czynników środowiska na proces kiełkowania; znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka; drzewa liściaste)

2. różnorodność i jedność świata zwierząt (parzydełkowce, stawonogi, mięczaki-środowisko i tryb życia, cechy morfologiczne, cechy wspólne oraz znaczenie w przyrodzie i dla człowieka; ryby- cechy wspólne i przystosowanie do życia w wodzie; płazy- ich cechy wspólne, rozwój, rozmnażanie i przystosowanie do życia w wodzie i na lądzie; gady – ich cechy wspólne i przystosowanie do życia na lądzie, sposób rozmnażania i rozwój gadów, ich znaczenie w przyrodzie; ptaki- ich cechy morfologiczne, rozmnażanie, różnorodność środowisk życia, przystosowanie do lotu, znaczenie w przyrodzie; ssaki jako zwierzęta stałocieplne, ich cechy morfologiczne i różnorodność środowisk życia; różnorodność zwierząt kręgowych)

• Genetyka (dziedziczenie jednogenowe i podstawowe pojęcia genetyki )

• Ewolucja życia (procesu ewolucji organizmów i źródła wiedzy o jej przebiegu)

• Ekologia i ochrona środowiska (związki miedzy żywymi i nieożywionymi elementami ekosystemu; analiza oddziaływań antagonistycznych; struktura troficzna ekosystemu; obieg materii i przepływ energii przez ekosystem; sieci i łańcuchy pokarmowe)

• Zagrożenia różnorodności biologicznej (istota różnorodności biologicznej; przykłady gospodarczego użytkowania ekosystemów; wpływ człowieka na różnorodność biologiczną; zasady ochrony różnorodności biologicznej)

„Planowanie, organizowanie i prowadzenie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych wynikających ze specyfiki szkoły i zajmowanego stanowiska z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia, w tym narzędzi multimedialnych i informatycznych, dostosowanych do specyfiki prowadzonych zajęć”

(z Rozporządzenia MEN z dnia 29.05.2018 roku w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli)

Zachęcamy do do systematycznego korzystania z narzędzi multimedialnych i informatycznych, zwłaszcza w odniesieniu do obowiązującego od 01.09.2018 nowego systemu oceny pracy nauczycieli szkoły.

Integralną część modułu STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI MATERII stanowi multimedialna baza wiedzy zawierająca materiały cyfrowe dla uczniów i nauczyciela:

• atrakcyjne symulacje przedstawiające zjawiska,
• multimedialne podręczniki ucznia w przystępny sposób tłumaczące analizowane podczas eksperymentów zjawiska,
• multimedialne karty pracy i obserwacji do eksperymentów,
• ćwiczenia interaktywne,
• multimedialne testy sprawdzające zdobytą wiedzę,
• scenariusze lekcji ze szczegółowo opisanymi eksperymentami i projektami edukacyjnymi, w których nauczyciele znajdą m.in.:

- informacje jak się przygotować;
- informacje jak wprowadzić uczniów w zagadnienia;
- opis materiałów potrzebnych do sesji (zarówno multimedia, jak i podręczniki oraz materiały z zestawu);
- szczegóły dotyczące tego, jak powinien wyglądać przebieg sesji (wraz z podpowiedziami dodatkowych działań dla
   uczniów z trudnościami;
- pracę domową dla uczniów.

• Przykładowa symulacja: https://www.mauthor.com/present/6395441466572800
• Przykładowa (3-częściowa) karta obserwacji: https://www.mauthor.com/present/6114650975109120
• Przykładowa karta pracy: https://www.mauthor.com/present/5000142663712768
• Przykładowy test weryfikujący zdobytą wiedzę: https://www.mauthor.com/present/4615483245199360

Materiał interaktywny zawierający około 100 ekranów multimedialnych, świetnie nadaje się zarówno do pracy grupowej na tablicach interaktywnych, jak i indywidualnej na tabletach, smartfonach lub komputerach (systemy Windows, Android, iOS).

Materiał interaktywny zawierający około 100 ekranów multimedialnych świetnie nadaje się zarówno do pracy grupowej na tablicach interaktywnych, jak i indywidualnej na tabletach, smartfonach lub komputerach (systemy Windows, Android, iOS)